1899 - 4 Ocak 1963
Yurttan Sesler Topluğu'nun Kurucusu
Türk Halk Müziği DerlemecisiCumhuriyet'in ilk yıllarında yurdun en ücra köşelerine giderek, yörenin kaybolmaya yüz tutmuş türkülerini toparlayıp notaya alınmasında ve TRT'ye kazandırılmasında çok büyük çalışma ve katkıları bulunan Yurttan Sesler Topluğu'nun Kurucusu ve Türk Halk Müziği Derlemecisi Muzaffer Sarısözen'in Vefatının 50. yıldönümünde Muzaffer Sarısözen Radyoevi'nin açılmasını yetkili kurumlardan Zara Kültür Araştırma Grubu olarak talep ediyoruz...
4 Ocak 2013 Yakup Kadri BozalioğluMuzaffer Sarısözen; 1899 Sivas
Cami-i Kebir Mahallesi doğumlu.
Babası Sarıhatipzadelerden Şeyh Hüseyin Hüsnü Efendi, annesi Zeliha Hanım'dır.
Sivaslılar, Sarıhatipzadeleri "Saçlıefendiler" diye bilirler. Ve Sarısözen'i de "Saçlıların Muzaffer" diye tanırlardı.
Sarısözen ilk müzik şevk ve hevesini ailesinden almıştır. Beş erkek kardeş içinde Kemal ve Abdulkadir Sarısözen de şairdir. Abdulkadir Sarısözen'e şairliği dışında türküler ve halk çalgılarıyla yakından ilgisi olduğu için "Çalgıcı Vali" denirmiş. Sarısözen ailesinin Sivas'taki evlerinin üst çatı katının camları vitray duvarları kütüphane yapılarak arada gizli bölmeler oluşturulmuştur. Bu gizli bölmelere ud, keman, bağlama ve tanbur gibi sazlar konulurmuş. Nakşibendi bir ailenin çocuklarının bu aletleri çalması Sarısözen'in dünyaya geldiği dönemde son derece aykırı bir şey olduğu için böyle bir yola baş vurulmuştur.
Sarısözen 1930 yılının Eylül ayında Milli Eğitim Müdürü olan Ahmet Kutsi Tecer ile tanışmıştır. Tecer, Sarısözen ile tanıştıktan sonra 1930 da 'Halk Şairlerini Koruma Derneği' ni kurar ve Sarısözen genel katip olur. İlk halk şairleri bayramı 1930 da yapılır ve Âşık Veysel bu şekilde ortaya çıkarılır. Bayram sonunda çıkarılan Sivas halk şairleri bayramı adlı bröşürde Sarısözen, Sivas halayları başlıklı yazısını yayınlar ve halayların notalarını koyar. Bu büyük bir ihtimalle bizde halaylar hakkında yazılmış ilk notalı makaledir.
17 Ağustos 1937 de Halil Bedii Yönetken, Ulvi Cemal Erkin, Hasan Ferit Alnar, Necil Kazım Akses ve teknisyen Arif Etikan'dan oluşan grup Ankara'dan Sivas'a derleme yapmak amacıyla giderler. Ahmet Kutsi Tecer, Halil Bedii Yönetken'e Sarısözen'i tavsiye ederek gruba katılmasını söyler. Böylece türkülerin resmi olarak değerlendirilmesi Maarif Vekili Saffer Arıkan'ın zamanında başlar. Derleme Grubu Almanya'dan getirilen "Saca" markalı hem elektrik hem de akü ile çalışan alıcı ve verici ses kaydeden makinelerle çalışır. Konservatuarın folklor arşivindeki 10.000 ezginin derlenmesinde, fişlerin doldurulmasında onun bitmek tükenmek bilmeyen sabır ve azmi büyük rol oynamıştır.
1943'te Muzaffer Sarısözen, Halil Bedii Yönetken ve Rıza Yetişen'den oluşan grup Tokat, Amasya, Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon'da; 1944'de Elazığ, Tunceli, Bingöl ve Muş'ta; 1945'te Ankara, Çankırı, Yozgat ve Kırşehir'de; 1946'da İçel, Antakya ve Antalya'da; 1947'de Çanakkale, Bursa ve Tekirdağ'da; 1948'de Bolu, Sinop ve Zonguldak'ta; 1949 Bilecik ve Eskişehir'de; 1950'de Van, Kars, Çorum ve Ağrı'da; 1951'de İzmit'te; 1952'de İzmir, Siirt, Mardin ve Bitlis'te derleme yapmıştır.
Sarısözen derleme gezilerinde kendi çabası ve emeği ile topladığı
bağlama, cura, ney, çifte kaval, kemençe, kaval, tulum, davul, zurna, tef, darbuka gibi bir çok halk sazından koleksiyon oluşturmuştur. Ayrıca derleme gezileri sırasında kaynak kişiler ile halk oyunlarını görüntüleyen fotoğraflardan bir resim albümü yapmıştır. Ne yazık ki ; ölümünden sonra evi olarak gördüğü, çok değer verdiği, özen gösterdiği arşivi topladığı onbinlerce ezgi ve halk çalgıları kendi haline terkedilmiştir.
Muzaffer Sarısözen'in halk müziğine verdiği hizmet kadar halk oyunlarına verdiği hizmet de büyüktür. 1950 yılında İtalya ve İspanya'daki Avrupa Ulslararası Raks Müsabakalarına, Erzurum Bar Ekibi ve davulcu Kara Yılan, zurnacı Mümtaz Ardıç ile katılır. Madrid'te 68 bin kişinin önünde, Biariz ve San Sebastian'da yapılan 5 yarışmada ekip birinciliği alır.
Vedat Nedim Tör ve Mesut Cemal Bey'in daveti ile Yurttan Sesler'in başına Muzaffer Sarısözen getirilir. 1946 yılında Yurttan Sesler Korosu'nu çalıştırmaya başlayarak derlenen türküleri koro üyelerine öğretir ve yayınlara başlar. Program büyük ilgi görür.
1953 yılında İzmir'de, 1954 yılında İstanbul radyolarında
Yurttan Sesler topluluklarını kurarak, halk türküleri ve oyunlarının yurt çapında sevilmesi ve tanıtılmasında büyük rol oynar.
Muzaffer Sarısözen'e kadar radyolarda düzenli ve programlı halk müziği çalışmaları olmamıştır. Yurttan Sesler Topluluğu'nu kurduktan sonra, programlarına kaynak kişileri ve bölge sanatçılarını davet ederek radyo sanatçılarına örnek dersler vermiştir.
Muzaffer Sarısözen, Yurttan Sesler Topluluğu'nu yetiştirirek ilk koral halk müziği icrasını başlatmış, toplu bağlama çalma geleneğinin uygulayıcısı olmuştur. Halk müziğinde koro seslerini numaralayarak otantik karakterin kaybolmasını önlemiştir.
Neriman Altındağ Hanım 1941 yılında Yurttan Sesler Korosu'na girer ve Muzaffer Sarısözen'le tanışır. 1951 yılında evlenirler. 1952 yılında ise oğlu Memil Sarısözen dünyaya gelir.
1962 yılında Sarısözen prostat rahatsızlığından dolayı Devlet Demiryolları Hastanesi'ne yatar. Burada ameliyat olacağını öğrenince diğer doktorlara tercihen özellikle kendisinin öğrencisi olan bir operatöre ameliyat olur. Daha sonra ağabeyi Abdulkadir Sarısözen'in evine çıkar. Tekrar rahatsızlandığında Ankara Hastanesi'ne kaldırılır ve sağlığına kavuşamayarak 4 Ocak 1963 yılında vefat eder. Asri mezarlıkta büyük bir törenle defnedilir.
Derlediği bazı türküler: Allı Durnam, Bülbül Havalanmış, Gesi Bağları, Arpa Ektim, İzmir'in Kavakları, Taşa Verdim Yanımı
Son güncelleme: 7.1.2019 |
Sayfa Gösterimi: 3343
